Θεσμικοί φορείς προειδοποιούν για τις συνέπειες από μια ενδεχόμενη ανώμαλη προσγείωση των αποτιμήσεων για τις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης και για επανάληψη της κατάρρευσης που είδαμε το 1999 και το 2000. Οι αισιόδοξοι όμως τονίζουν όμως ότι δεν ζούμε στο 1999 και το 2000.

Η αποτίμηση της Nvidia έχει φτάσει αισίως τα 4,58 τρισ. δολάρια, η αξία της OpenAI υπολογίζεται αυτή τη στιγμή στα 500 δισ. δολάρια και όλες οι εταιρείες που βρίσκονται στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης βλέπουν τις δικές τους αποτιμήσεις να κινούνται ανοδικά. Μήπως όμως αυτή η ευφορία στις αποτιμήσεις τερματιστεί απότομα;

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που βλέπουν την αύξηση της (θεωρητικής) αξίας εταιρειών όπως η Nvidia και προειδοποιούν για φούσκα. Θυμούνται, μάλλον, τα γεγονότα της περιόδου 1999-2000, όταν οποιοσδήποτε υποσχόταν κάτι σχετικό με το διαδίκτυο και το ηλεκτρονικό εμπόριο γινόταν δεκτός από τους επενδυτές με ενθουσιασμό παρόμοιο με εκείνο που είχαν επιδείξει οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ στον Ιησού. Από εκείνη την περίοδο (όχι τη βιβλική, του 1999-2000) υπήρξαν δυνάμεις που επιβίωσαν, όπως η Amazon, όμως η πικρή αλήθεια είναι ότι πολλά κεφάλαια εξανεμίστηκαν όταν έσκασε η φούσκα.

Ίσως η ιστορία να επαναλαμβάνεται. Τυχαίνει μάλιστα, η Amazon να είναι μία από τις εταιρείες με κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη των υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίες αποτελούν το νέο χρυσωρυχείο σύμφωνα με την αισιόδοξη ανάγνωση των επενδυτών.

Τα data centers της Amazon φιλοξενούν απαιτητικά γλωσσικά μοντέλα όπως αυτά που έχουν αναπτύξει η Anthropic και η DeepSeek. Η εταιρεία βλέπει τη μετοχή της να ανεβαίνει σε αξία, εν μέρει λόγω και της εμπλοκής της στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης. Δεν είναι βέβαια η μόνη. Oracle, AMD, Microsoft, Alphabet, Meta είναι τα πιο γνωστά ονόματα εταιρειών που βρίσκονται στην αρένα, για να μην πούμε για τις εκατοντάδες ή χιλιάδες που βρίσκονται εκτός χρηματιστηρίων αλλά βλέπουν τις επενδυτικές εταιρείες να κάνουν ουρά για να τις χρηματοδοτήσουν, φωνάζοντας “shut up and take my money”.

Είπαμε όμως ότι δεν μοιράζονται όλοι αυτόν τον ενθουσιασμό.

Την περασμένη Τετάρτη στο Λονδίνο και σε μία εκδήλωση της Τράπεζας της Αγγλίας, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα απηύθυνε προειδοποίηση. Η αισιοδοξία των αγορών σχετικά με τις δυνατότητες που έχει η τεχνητή νοημοσύνη στην αύξηση της παραγωγικότητας «θα μπορούσε» να τερματιστεί απότομα και να πλήξει την παγκόσμια οικονομία.

Δεν έκρυψε ότι έχει στον νου της το σπάσιμο της φούσκας του 1999-2000 και την απαισιοδοξία που την ακολούθησε.

Όπως ανέφερε, οι σημερινές αποτιμήσεις πλησιάζουν τα επίπεδα που είχαμε δει κατά την περίοδο της αισιοδοξίας για το διαδίκτυο πριν από 25 χρόνια. Παραδέχθηκε ότι η αισιοδοξία των τελευταίων λίγων ετών έχει στηρίξει την παγκόσμια οικονομία αλλά μια βίαιη διόρθωση (κοινώς, μια απότομη πτώση των τιμών) θα αναδείξει αδυναμίες και θα δυσκολέψει τη ζωή κυρίως των αναπτυσσόμενων χωρών. Άλλωστε αυτές είναι οι πρώτες που καλούνται να πληρώσουν τα σπασμένα.

Η Τράπεζα της Αγγλίας έχει παρόμοιες απόψεις με εκείνες της επικεφαλής του ΔΝΤ. Όπως αναφέρει η επιτροπή χρηματοοικονομικής πολιτικής της τράπεζας, έχουν αυξηθεί οι κίνδυνοι για μια απότομη διόρθωση των αγορών. «Οι αποτιμήσεις των μετοχών φαίνονται υπερβολικές, ιδίως για τις εταιρείες τεχνολογίας που ειδικεύονται στην τεχνητή νοημοσύνη», αναφέρει η τράπεζα και προσθέτει ότι οι αγορές θα αποδειχθούν ιδιαίτερα ευάλωτες αν οι προσδοκίες για τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης γίνουν περισσότερο απαισιόδοξες.

Οι αισιόδοξοι μπορεί να πουν ότι όλα αυτά είναι κινδυνολογίες από ανθρώπους που λόγω της θεσμικής τους θέσης διατυπώνουν αντιδημοφιλείς απόψεις μόνο και μόνο για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο. Άλλωστε ούτε ο μισθός της επικεφαλής του ΔΝΤ ούτε εκείνοι των στελεχών της Τράπεζας της Αγγλίας κινδυνεύουν.

Ίσως διόλου συμπτωματικά, ο διευθύνων σύμβουλος της Nvidia Jensen Huang απάντησε λίγες ώρες αργότερα μέσω CNBC στις επιφυλάξεις που είχαν διατυπωθεί από το Λονδίνο. Σήμερα, είπε, τα πράγματα είναι πολύ πιο διαφορετικά σε σχέση με πριν από 25 χρόνια. Οι πρωταγωνιστές του σήμερα, οι Microsoft, Alphabet, Amazon, Meta, είναι τεράστιοι οργανισμοί με οικονομικό μέγεθος που δεν συγκρίνεται με τις μικρές επιχειρήσεις που γοήτευαν τους επενδυτές του 1999. Τότε, ήταν εταιρείες με συνολική αξία όχι μεγαλύτερη των 40 δισ. δολαρίων. Σήμερα, οι εταιρείες τεχνολογίας που κινούνται στην τεχνητή νοημοσύνη έχουν αποτιμήσεις τρισεκατομμυρίων και οι κεφαλαιουχικές τους δαπάνες ξεπερνούν τα 500 δισ. δολάρια.

Καλά τα λέει, ίσως, ο Huang αλλά το τοπίο δεν είναι ανέφελο και σε αυτό δεν συνηγορούν μόνο οι ανησυχίες φορέων όπως το ΔΝΤ ή η Τράπεζα της Αγγλίας.

Οι πρόσφατες συμφωνίες της OpenAI και της Nvidia βρίσκονται επίσης στο επίκεντρο κριτικής. Για παράδειγμα, η Nvidia θα επενδύσει έως και 100 δισ. δολάρια στην OpenAI, ώστε αυτή να αναπτύξει μια σειρά από data centers. Η OpenAI δεσμεύτηκε ότι θα εξοπλίσει αυτές τις μονάδες με chips της Nvidia.

Ένα άλλο παράδειγμα: Η OpenAI θα συνεργαστεί και με την AMD. Θα αναπτύξει data centers ισχύος 6 GW με ολοκληρωμένα κυκλώματα της εταιρείας που ήταν στο παρελθόν ανταγωνιστής της Intel και είναι σήμερα ανταγωνιστής της Nvidia. Βάσει της συμφωνίας, η OpenAI θα αποκτήσει υπό όρους έως και το 10% της AMD. Μάλιστα, ένας από τους όρους για την πλήρη υλοποίηση αυτής της επένδυσης είναι η μετοχή της AMD να φτάσει τα 600 δολάρια. Σήμερα βρίσκεται στην περιοχή των 160-170 δολαρίων.

Τέτοιου είδους «κυκλικές» συμφωνίες είναι αρκετά εκτεθειμένες στην περίπτωση που σκάσει η φούσκα. Αν βέβαια υπάρχει φούσκα.

Ίσως μια απάντηση να βρούμε, τελικά, στα οικονομικά αποτελέσματα εταιρειών όπως η OpenAI. Στο πρώτο εξάμηνο του 2025 τα έσοδα της εταιρείας έφτασαν τα 4,3 δισ. δολάρια, αυξημένα κατά 16% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Παράλληλα, για δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης ξόδεψε 6,7 δισ. δολάρια, ενώ διατηρεί αποθέματα ύψους 17,5 δισ. δολαρίων σε μετρητά και χρεόγραφα.

Μια άλλη διάσταση αναδεικνύει η Mary Daly, στέλεχος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ που μίλησε στο Axios για το θέμα. «Ακόμα και αν οι επενδυτές δεν αποκομίσουν όλες τις αποδόσεις που οι πρώτοι ενθουσιώδεις πιστεύουν όταν επενδύουν, αυτό δεν μας αφήνει με τα χέρια άδεια. Μας αφήνει με κάτι παραγωγικό», λέει η Daly. Όπως και ο Huang, παρατηρεί την οικονομική ευρωστία των εταιρειών που βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο των εξελίξεων. Ακόμα και αν όλα πάνε στραβά, λέει, κάτι ουσιώδες θα μας μείνει. Όπως συνέβη πριν από 25 χρόνια που από τα ερείπια των κατεστραμμένων εταιρειών αναδείχθηκε μια νέα, ισχυρότερη οικονομία.

Ίδωμεν…