Γιατί δεν υφίσταται το δίλημμα χρήσης ή μη χρήσης ΑΙ στην εργασία μας.

Δυσκολεύομαι να καταλάβω τους ανθρώπους που με ρωτούν αν θα πρέπει να χρησιμοποιούν Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) στη δουλειά τους – συγκεκριμένα, στην περίπτωσή μου, στην (ακαδημαϊκή) έρευνα. Για μένα η αντίστοιχη ερώτηση πριν από 40-50 χρόνια θα ήταν αν οι ερευνητές θα πρέπει να χρησιμοποιούν υπολογιστές και προγράμματα επεξεργασίας κειμένου ή να παραμείνουν στις γραφομηχανές τους.

Προφανώς γνωρίζω τα αντεπιχειρήματα: η Τεχνητή Νοημοσύνη συχνά ψεύδεται (hallucinates). Επίσης, είναι αθέμιτο (και παράνομο!) να γράψει άλλος (εν προκειμένω, η Τεχνητή Νοημοσύνη) τα κείμενα που δημοσιεύουμε με το όνομά μας.

Ως προς το δεύτερο, που είναι πιο ευαίσθητο, το μόνο που έχω να απαντήσω είναι ότι ο πήχης ανέβηκε. Δηλαδή, εκεί που μέχρι σήμερα ακόμα και η απλή σύνοψη ενός τομέα με πλήρη και κατανοητό τρόπο αποτελούσε αποδεκτό αποτέλεσμα έρευνας, έστω και μικρότερης αξίας, από τη στιγμή που η Τεχνητή Νοημοσύνη το κάνει αυτό μέσα σε λίγα λεπτά, το πεδίο άλλαξε.

Με άλλα λόγια, οι περιλήψεις, που από την εποχή της Ρώμης θεωρούνταν «κανονική» ερευνητική εργασία, παύουν πλέον να φέρουν αυτόν τον τίτλο. Τώρα χρειάζεται «προστιθέμενη αξία», δηλαδή κάτι «νέο», κάτι διαφορετικό σε κάθε νέα δημοσίευσή μας. Προφανώς αυτό δυσκολεύει τη ζωή πολλών, κυρίως νέων, ερευνητών. Το γεγονός όμως ότι ο πήχης ανέβηκε εξαιτίας των εργαλείων που η ανθρωπότητα έχει στη διάθεσή της δεν σημαίνει ότι θα πρέπει (ή, ότι είναι δυνατό!) να τον κατεβάσουμε εμείς τεχνηέντως. Με άλλα λόγια, το κείμενο που θα γράψει (εξολοκλήρου) η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει βέβαια τις χρήσεις του, όμως δεν είναι πλέον ένα κείμενο που δικαιούται να φέρει όνομα (ανθρώπου) συγγραφέα.

(Το ίδιο ισχύει άλλωστε για όλους τους “δημιουργικούς” τομείς, από την έρευνα και τις τέχνες μέχρι τα ελεύθερα επαγγέλματα ή τη δημοσιογραφία. Όταν, για παράδειγμα, μουσική φτιαγμένη από ΑΙ φτάνει στα top των charts, προφανώς το τοπίο για τον (άνθρωπο) μουσικό άλλαξε.)

Ως προς το πρώτο, ότι δηλαδή η Τεχνητή Νοημοσύνη συχνά ψεύδεται, το μόνο που έχω να παρατηρήσω (και πάλι με συντομία) είναι ότι η, σημερινή, Τεχνητή Νοημοσύνη έχει το επίπεδο περίπου ενός φίλου μας, ο οποίος όμως έχει τα ίδια ενδιαφέροντα με εμάς.

Με άλλα λόγια, όπως ακριβώς κάνουμε τις ερωτήσεις μας, ερευνητικές ή μη, στους φίλους μας, τους οποίους έχουμε διαλέξει μέσα από τα χρόνια και έχουν περίπου τις ίδιες γνώσεις (επειδή έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα) με εμάς, έτσι ακριβώς και με τη Τεχνητή Νοημοσύνη σήμερα: Είναι σαν να ρωτά κανείς, με πρόχειρο και επιπόλαιο τρόπο, έναν φίλο του. Και, ακριβώς όπως ο φίλος μας, έτσι πρόχειρα που τον ρωτάμε, μπορεί να κάνει λάθος, το ίδιο συμβαίνει και με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Όμως, η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μας κατευθύνει προς τη σωστή κατεύθυνση. Επιπλέον, με τις επόμενες ερωτήσεις μας θα καταφέρουμε να φτάσουμε σε αποδεκτό και ικανοποιητικό αποτέλεσμα.

Η τελευταία διαπίστωση, ότι δηλαδή το ικανοποιητικό αποτέλεσμα έρχεται με τις επόμενες ερωτήσεις και όχι με την πρώτη, απαντά και στο πως πρέπει να χρησιμοποιούμε την Τεχνητή Νοημοσύνη. Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ο φίλος ή γνωστός μας που έχει γνώσεις, όμως αν στη συζήτηση δεν μπούμε και με δική μας άποψη, τότε θα πρέπει να δεχτούμε τις δικές του γνώσεις ως έχουν. Το ίδιο άλλωστε δεν συμβαίνει και στην πραγματική ζωή; Αν ρωτήσουμε κάτι έναν ειδικό ή έστω έναν μη ειδικό όμως άνθρωπο του οποίου τη γνώμη εκτιμούμε, αν δεν έχουμε δική μας άποψη τότε θα πρέπει να δεχτούμε ό,τι μας πει χωρίς αντίλογο. Αν όμως έχουμε δική μας άποψη, και συνεχίσουμε να ρωτάμε ή και να κατευθύνουμε τη συζήτηση εκεί που μας ενδιαφέρει ή μέχρι να ικανοποιηθούμε, τότε το αποτέλεσμα θα είναι διαφορετικό.

Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι, για παράδειγμα, στην έρευνα αλλιώς ρωτά (prompts) και άλλα αποτελέσματα παίρνει από την Τεχνητή Νοημοσύνη ένας έμπειρος ερευνητής, και αλλιώς ρωτά και άλλα αποτελέσματα παίρνει από την ίδια ακριβώς εφαρμογή ένας φοιτητής που μόλις μπαίνει στον τομέα. (Το ίδιο άλλωστε ισχύει και για έναν έμπειρο μουσικό, δημοσιογράφο, δικηγόρο, αναλυτή, κοκ.)

Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι εδώ για να μείνει, και μου είναι αδιανόητη οποιαδήποτε περίπτωση μη χρήσης της σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής μας, περιλαμβανομένης της έρευνας. Από την άλλη μεριά είναι πλέον γνωστό ότι η ανθρωπότητα σε αρχικά στάδια υιοθέτησης οποιασδήποτε νέας τεχνολογίας δυσκολεύεται: Θυμίζω τους, υποχρεωτικούς, υπαλλήλους στα ασανσέρ, που απλά πατούσαν το κουμπί, ή, παλιότερα, τους ανθρώπους που έτρεχαν(!) μπροστά από κάθε αυτοκίνητο κρατώντας μια κόκκινη σημαία. Σε αντίστοιχο στάδιο φόβου, και άρνησης, βρισκόμαστε και σήμερα. Είναι καιρός όμως να ανοίξουμε τα μάτια μας – για να μην βρεθεί η γενιά μας σε αντίστοιχο κατάλογο με τα ασανσέρ ή τα αυτοκίνητα σε καμιά πενηνταριά χρόνια από τώρα.