Το ημερολόγιο έδειχνε 17 Ιουλίου 2025 και η κοινότητα των κρυπτοστοιχείων είχε κάθε λόγο να πανηγυρίζει, βλέποντας το νομοσχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ για τη ρύθμιση των stablecoins να εγκρίνεται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η στήριξη ήταν διακομματική, με 308 ψήφους υπέρ και 122 κατά. Ευρεία ήταν η αποδοχή και στη Γερουσία, με 68 μέλη του Σώματος να ψηφίζουν υπέρ και μόλις 30 κατά.
Ο νόμος εισάγει ρυθμίσεις για την εποπτεία των stablecoins σε ομοσπονδιακό και πολιτειακό επίπεδο και -σύμφωνα με τους εμπνευστές του- θα οδηγήσει σε ταχύτερες και φθηνότερες μορφές πληρωμών. Υποστηρίζουν, επίσης, ότι το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της αγοράς των stablecoins, η αξία της οποίας υπολογίζεται σήμερα στα 265 δισ. δολάρια και εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει τα 3,7 τρισ. το 2030.
Τα μεγάλα ονόματα του τραπεζικού κλάδου δεν έδειξαν να ενθουσιάζονται με αυτή την εξέλιξη. JP Morgan, Citigroup και Bank of America εκτιμούν ότι τα stablecoins μπορεί να απειλήσουν το τραπεζικό σύστημα. Δυνητικά, οι καταθέτες μπορεί να μεταφέρουν κεφάλαια και να μετατρέψουν δολάρια σε stablecoins. Τυχόν επέκταση στη χρήση των συγκεκριμένων ψηφιακών στοιχείων στις καθημερινές πληρωμές και τις διασυνοριακές συναλλαγές θα επηρεάσει τα έσοδα τραπεζών, εταιρειών διαχείρισης καρτών (λέγε με Visa ή MasterCard) και εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην εκκαθάριση των -συμβατικών- συναλλαγών.
Όμως είναι δεδομένο ότι η συμβουλή «ότι δεν μπορείς να πολεμήσεις, αγάπησέ το» εφαρμόζεται συχνά πυκνά στο επιχειρείν, αλλά για αυτό θα χρειαστεί να περιμένετε λίγες παραγράφους.
Αλλά πριν πάμε στα ενδότερα, μια αναγκαία εισαγωγή για το τι είναι τα stablecoins. Πρόκειται για μια κατηγορία κρυπτονομισμάτων που έχουν σχεδιαστεί να διατηρούν σταθερή την αξία τους, καθώς είναι συνδεδεμένα με ένα “συμβατικό” περιουσιακό στοιχείο, για παράδειγμα το δολάριο. Εμφανίζονται ως μια λύση που συνδυάζει τα καλά δύο κόσμων, δηλαδή από τη μία τη σταθερότητα των συμβατικών νομισμάτων και την ταχύτητα πραγματοποίησης πληρωμών που προσφέρουν τα κρυπτονομίσματα. Χρησιμοποιούνται επίσης σε διασυνοριακές συναλλαγές, καθώς δεν έχουν τη μεταβλητότητα του Bitcoin ή άλλων κρυπτονομισμάτων.
Η Ευρώπη ανησυχεί
Περίπου 20 ημέρες πριν και μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα ανατολικά της Ουάσιγκτον, η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ μίλησε στην επιτροπή οικονομικών και νομισματικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Δεν μάσησε τα λόγια της, δείχνοντας την άποψη που έχει για τα stablecoins.
«Το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα εισέρχεται σε αχαρτογράφητη περιοχή και μέρος αυτής της εξέλιξης οφείλεται στην ταχεία ανάπτυξη των κρυπτοστοιχείων και των stablecoins», δήλωσε.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ ανέφερε και αυτή τους κινδύνους που μπορεί να προκληθούν στη σταθερότητα του συστήματος, από μια μαζική μετακίνηση κεφαλαίων από τους τραπεζικούς λογαριασμούς στα stablecoins.
«Tα stablecoins πρέπει να διέπονται από υγιείς κανόνες, ιδίως όταν λειτουργούν διασυνοριακά», ανέφερε για να προσθέσει ότι ο κανονισμός που θέσπισε η Ε.Ε. για τις αγορές κρυπτογραφικών περιουσιακών στοιχείων (γνωστός και ως MiCA) επιτρέπει στους κατόχους stablecoins με έδρα την Ε.Ε. να εξαργυρώνουν τις συμμετοχές τους στην ονομαστική τους αξία ανά πάσα στιγμή.
«Ο κανονισμός απαιτεί ένα σημαντικό ποσοστό των αποθεμάτων stablecoins να διατηρείται σε τραπεζικές καταθέσεις, ελαχιστοποιώντας έτσι τους κινδύνους για τους καταναλωτές και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», πρόσθεσε η Λαγκάρντ.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ τόνισε ότι είναι σημαντικό να υπάρξει συνεννόηση σε διεθνές επίπεδο για έναν ενιαίο τρόπο ρύθμισης των stablecoins, αλλά δεν έδειξε σε κανένα σημείο της τοποθέτησής της ότι είναι διατεθειμένη να στηρίξει ένα ευρωπαϊκό stablecoin.
Αντ’ αυτού η επιτάχυνση της διαδικασίας για τη δημιουργία του ψηφιακού ευρώ «αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα». «Πέρα από την αντιμετώπιση ορισμένων από τους κινδύνους που ενέχουν τα stablecoins, ένα ψηφιακό ευρώ θα βοηθούσε στη διασφάλιση του τραπεζικού χρηματοπιστωτικού και νομισματικού συστήματος της Ευρώπης», ανέφερε η Λαγκάρντ.
Αλλά αυτή δεν είναι η μόνη άποψη που διατυπώνεται εντός των τειχών της ΕΚΤ και οι θέσεις που εκφράζονται δημοσίως μπορεί να υποκρύπτουν εντονότερες διαφωνίες στον γυάλινο πύργο της Φρανκφούρτης.
Η άνοδος των συνδεδεμένων με το δολάριο stablecoins μπορεί να υπονομεύσει την άσκηση ελέγχου της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, σχολίασε ο Γιούργκεν Σάαφ, σύμβουλος της ΕΚΤ σε θέματα πληρωμών και υποδομών της αγοράς.
Ο φόβος του Σάαφ, όπως τον εκφράζει ο ίδιος σε ανάλυση στο blog της ΕΚΤ, είναι μήπως τα stablecoins αρχίσουν να χρησιμοποιούνται από τους πολίτες με τον ίδιο τρόπο που σε προβληματικές οικονομίες οι πολίτες γυρίζουν την πλάτη στο εθνικό νόμισμα και προτιμούν τις συναλλαγές σε δολάριο ή ευρώ.
Τι θα συνέβαινε άραγε αν μαζικά οι Ευρωπαίοι απέσυραν ευρώ για να τα μετατρέψουν σε stablecoins και να πραγματοποιούν συναλλαγές στο παράλληλο σύμπαν του blockchain, αγνοώντας το κλασικό σύστημα πληρωμών και τις συμβατικές τράπεζες;
«Στην οικονομική της έκθεση για το 2025, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) εξέδωσε αυστηρή προειδοποίηση για τα stablecoins. Οι ανησυχίες της περιλαμβάνουν το ενδεχόμενο τα stablecoins να υπονομεύσουν τη νομισματική κυριαρχία, ζητήματα διαφάνειας και τον κίνδυνο φυγής κεφαλαίων από τις αναδυόμενες οικονομίες. Η BIS επεσήμανε ότι πολλά stablecoins έχουν σημειώσει σημαντικές αποκλίσεις από την ονομαστική τους αξία» σημειώνει ο Σάαφ.
Το ζήτημα δεν είναι καθόλου θεωρητικό. Ο Σάαφ καταγράφει ήδη ενέργειες υιοθέτησης των stablecoins από τις συμβατικές δυνάμεις. Τα stablecoins κερδίζουν έδαφος στις μεταφορές κεφαλαίων μέσω εμβασμάτων και στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Visa και Mastercard ενσωματώνουν τα stablecoins στα χαρτοφυλάκιά τους. Μερικές από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στο εμπόριο, όπως η Walmart και η Amazon) διερευνούν τη χρήση stablecoins. «Θα μπορούσαν δυνητικά να μετατοπίσουν τον μεγάλο όγκο των συναλλαγών τους με μετρητά και κάρτες, διεκπεραιώνοντάς τον εκτός του παραδοσιακού χρηματοπιστωτικού συστήματος», λέει ο Σάαφ.
Μοιάζει με κοσμογονία.
Τι επιλογές όμως έχει η Ε.Ε., η οποία θεωρεί (και μάλλον δίκαια) ότι το εγχείρημα του ευρώ αποτελεί μία επιτυχημένη προσπάθεια στην κατεύθυνση της ενοποίησης; Ο Σάαφ εκτιμά ότι stablecoins που βασίζονται στο ευρώ «εάν σχεδιαστούν με υψηλά πρότυπα και αποτελεσματικό μετριασμό των κινδύνων, θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της αγοράς και να ενισχύσουν τον διεθνή ρόλο του ευρώ». Ο ίδιος δεν βλέπει ανταγωνισμό μεταξύ του ψηφιακού ευρώ και των stablecoins και θεωρεί ότι αυτά τα δύο συστήματα μπορούν να ενταχθούν σε μια ενιαία στρατηγική της Ευρώπης στον τομέα των πληρωμών.
Άλλωστε, το ψηφιακό ευρώ εμφανίζεται από την ηγεσία της ΕΚΤ ως ένας τρόπος για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες της Ευρώπης να απεξαρτηθούν από τις αμερικανικές πλατφόρμες τύπου Visa, MasterCard ή PayPal. Λογικά, ένα stablecoin που θα βασίζεται στο ευρώ και θα (υπο)στηρίζεται από την ΕΚΤ θα είναι ίσως προτιμότερο από ένα stablecoin που προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα.
Το ευρώ, υποστηρίζει ο Σάαφ, μπορεί να αποτελέσει το θεμέλιο στο οποίο θα αναπτυχθούν νέες λύσεις πληρωμών σε μια αρκετά αισιόδοξη εκτίμηση.
Αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι απόψεις του τυγχάνουν υποστήριξης από τα ανώτερα κλιμάκια στην ηγεσία της ΕΚΤ.
Μάλλον το αντίθετο πρέπει να ισχύει αν λάβουμε υπόψιν τη δήλωση της Λαγκάρντ από τα τέλη Ιουνίου. Όπως είπε, η ανάπτυξη των stablecoins θα οδηγήσει στην ιδιωτικοποίηση του χρήματος. «Δεν νομίζω ότι αυτός είναι ο σκοπός για τον οποίο διοριστήκαμε για να κάνουμε τη δουλειά που έχουμε, ούτε είναι καλό για αυτό το δημόσιο αγαθό που είναι το χρήμα», κατέληξε.
