Ένα σχέδιο δράσης για την τεχνητή νοημοσύνη που μοιάζει βγαλμένο από τα πιο τρελά όνειρα των τεχνοευαγγελιστών της Silicon Valley και το οποίο θα πρέπει να προκαλεί ανησυχία στο σύνολο του φιλελεύθερου κόσμου, παρουσίασε την Τετάρτη ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Διανθισμένο με τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά του “MAGA”, το σχέδιο δράσης έχει έναν σκοπό: Την παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ στην τεχνητή νοημοσύνη και την επικράτηση έναντι της Κίνας.

Η Ευρώπη, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν αναφέρεται στο κείμενο. Ουσιαστικά, οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν ως ανταγωνιστή τους την Κίνα, κατ’ αναλογία με την κούρσα για το Διάστημα τη δεκαετία του ’60 όταν ο ανταγωνιστής ήταν η Σοβιετική Ένωση.

Το σχέδιο υπόσχεται απορρύθμιση και κατάργηση κανόνων. Δίνει, δηλαδή, στους μεγαλοεπενδυτές και τις εταιρείες της Silicon Valley, ό,τι ακριβώς θα ήθελαν, για να δουν τις τοποθετήσεις τους να αποφέρουν καρπούς σε όσο το δυνατόν ταχύτερο χρόνο.

Στην κατεύθυνση αυτή, το σχέδιο δράσης υπόσχεται ταχεία ανάπτυξη υποδομών και όταν λέμε υποδομές εννοούμε, κατά βάση, data centers.

«Πρέπει να κατασκευάσουμε και να συντηρήσουμε τεράστιες υποδομές τεχνητής νοημοσύνης και μονάδες ενέργειας για την τροφοδοσία τους. Για να το πετύχουμε αυτό, θα συνεχίσουμε να απορρίπτουμε τα ριζοσπαστικά κλιματικά δόγματα και τη γραφειοκρατία, όπως έχει κάνει η κυβέρνηση από την ημέρα της ορκωμοσίας», αναφέρεται στο εισαγωγικό σημείωμα του σχεδίου που χρησιμοποιεί τη λογική των σλόγκαν του Αμερικανού προέδρου: «Για να το πούμε απλά, πρέπει να ‘χτίσουμε, μωρό μου, να χτίσουμε!’»

Ανοικτά πρότυπα αλλά σε τι βάσεις

Το σχέδιο υπόσχεται την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης που θα υπερασπίζεται την ελευθερία του λόγου και τις αμερικανικές αξίες. Κάνει επίσης λόγο για υποστήριξη των γλωσσικών μοντέλων ανοικτού κώδικα. «Αυτά τα μοντέλα έχουν μοναδική αξία στην καινοτομία γιατί οι startups μπορούν να τα χρησιμοποιούν με ευελιξία χωρίς να εξαρτώνται από έναν πάροχο κλειστού μοντέλου» σημειώνεται χαρακτηριστικά στο σχέδιο δράσης.

Προκειμένου να διασφαλίζεται η ελευθερία του λόγου, το υπουργείο Εμπορίου θα αναλάβει την αναθεώρηση του πλαισίου διαχείρισης κινδύνων της τεχνητής νοημοσύνης «ώστε να απαλειφθούν αναφορές στην παραπληροφόρηση, στη διαφορετικότητα, την ισότητα, τη συμπερίληψη και την κλιματική αλλαγή».

Τι σημαίνει παραπληροφόρηση είναι ανοικτό προς ερμηνεία, αλλά σε γενικές γραμμές θα μπορούσε να ειπωθεί ότι παραπληροφόρηση μπορεί να θεωρηθεί ο,τιδήποτε δεν αρέσει στην αμερικανική κυβέρνηση (ή οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση με οποιαδήποτε σύνθεση και ιδεολογικό προσανατολισμό).

Η διαγραφή αναφορών στην κλιματική αλλαγή και στο τρίπτυχο διαφορετικότητα – ισότητα – συμπερίληψη – που όλα μαζί συνιστούν αυτό που από τον Τραμπ και τους οπαδούς του περιγράφεται ως “woke” ατζέντα-, από τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δείχνει όμως με σαφήνεια ότι η αμερικανική κυβέρνηση προσπαθεί με τον πιο άγαρμπο, ίσως, τρόπο να ελέγξει τα αφηγήματα που δεν ταιριάζουν στη δική της ιδεολογική πλατφόρμα.

Πώς θα λειτουργούν άραγε τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης σε αυτό το νέο πλαίσιο; Μπορούμε να υποθέσουμε μάλλον βάσιμα ότι θα δούμε μια στροφή των μοντέλων προς πιο συντηρητικές αντιλήψεις. Ενδεχομένως, όμως, η αμερικανική κυβέρνηση να περιορίζει με τις ιδεοληψίες της την ίδια την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Ερευνητές που ασχολούνται με τα σχετικά επιστημονικά πεδία και δεν έχουν τις ίδιες αντιλήψεις με αυτές του Λευκού Οίκου για το τι είναι και τι δεν είναι ελευθερία της έκφρασης, μπορεί να αναζητήσουν στέγη εκτός ΗΠΑ – ακόμα και στην Κίνα.

Βεβαίως, δεν είναι υποχρεωτικό όλα τα γλωσσικά μοντέλα να υπηρετούν τις απαιτήσεις της κυβέρνησης Τραμπ. Όμως όσοι θέλουν να συμμετάσχουν σε δημόσιους διαγωνισμούς ή να λάβουν κρατική χρηματοδότηση θα πρέπει, λογικά, να υπακούσουν στα όσα πρεσβεύει το σχέδιο δράσης της κυβέρνησης Τραμπ.

Αντιδράσεις εκ των έσω

Το σχέδιο είναι σαφές ότι είναι γραμμένο με βάση τις επιθυμίες της Silicon Valley και προκάλεσε αντιδράσεις πριν ακόμα τη δημοσιοποίησή του.

Μία ημέρα πριν από την εκδήλωση στον Λευκό Οίκο, πραγματοποιήθηκε μια άλλη εκδήλωση από ενώσεις πολιτών και σωματεία.

«Δεν μπορούμε να αφήσουμε τους λομπίστες των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας και πετρελαίου να γράφουν τους κανόνες για την Τεχνητή Νοημοσύνη και την οικονομία μας εις βάρος της ελευθερίας και της ισότητας, της ευημερίας των εργαζομένων και των οικογενειών, ακόμη και του αέρα που αναπνέουμε και του νερού που πίνουμε – όλα αυτά επηρεάζονται από την ανεξέλεγκτη και ανεξέλεγκτη εξάπλωση της Τεχνητής Νοημοσύνης», αναφέρουν οι υποστηρικτές μίας κίνησης για την τεχνητή νοημοσύνη που θα υπηρετεί τους ανθρώπους. «Η αμερικανική οικονομία χρειάζεται ισχυρή καινοτομία, ισότιμους όρους ανταγωνισμού για όλους και ανακούφιση από τα μονοπώλια της τεχνολογίας που θυσιάζουν επανειλημμένα τα συμφέροντα των καθημερινών ανθρώπων για τα δικά τους κέρδη», προσθέτουν.

Ένα από τα πιο ανησυχητικά σημεία του σχεδίου είναι, σύμφωνα με τους επικριτές, ότι ανοίγει τον δρόμο για επιδοτήσεις των ενεργειακών αναγκών των εταιρειών τεχνητής νοημοσύνης. Επιδοτήσεις, το κόστος των οποίων θα επιβαρύνει τους υπόλοιπους φορολογούμενους. Θα έχει ενδιαφέρον η εξέλιξη, πώς δηλαδή θα υλοποιηθεί το σχέδιο και ποιες δυσκολίες θα συναντήσει στην υλοποίησή του.

Θα έχει ενδιαφέρον, επίσης, να δούμε αν υπάρχει περιθώριο για την Ευρώπη ώστε να διεκδικήσει παρουσία στην κούρσα ΗΠΑ – Κίνας για την κυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη.